|
Jan Dirkszn van Maanen
geb circa 1690, overleden voor 29-6-1749,
stamboom nr IIb, kwstnr 512
Jan Dirkszn arriveerde in 1708 in Driebergen. Volgens het lidmaatregister in die plaats was hij afkomstig uit Ede en werd later nader aangeduid als jongeman van Maanen.
Hij zal omstreeks 1690 zijn geboren; het is een vrij onbetrouwbare schatting vastgesteld aan de hand van het geboortejaar van zijn eerste dochter Henderijntje in 1712. Circa 1680 of 1670 zou ook tot de mogelijkheden behoren. Waarom niet even in het doopboek van Ede zijn doopdatum en zijn ouders opgezocht?
|
 |
|
Helaas is uit die tijd geen doopboek
bewaard gebleven; het zou verloren zijn gegaan tijdens een kerkbrand. Een kerkbrand na 1660 is echter niet te vinden. Wel trof de kerk een ramp in 't late najaar van 1635. Een zwaar onweer teisterde Ede en de bliksem sloeg in de toren. Aan te nemen is dat toen al bij de bewoners brandemmers voorhanden waren, maar wat moest je daarmee beginnen met een brand in de toren. De toren brandde uit en de kerk lag gedeeltelijk in puin.
Het hoe en waarom van het vertrek van Jan Dirkszn naar Driebergen is niet te achterhalen. Wel woedde op dat moment een soort burgeroorlog in Gelderland, een strijd tussen Oude en Nieuwe Plooi. De Oude Plooi bestond uit prinsgezinden die er na de dood van Willem II weinig voor voelden hun baantjes over te doen aan de antiprinsgezinden, de Nieuwe Plooi. De strijd - plooierijen genoemd - werd door de eersten gewonnen. Of Jan Dirkszn een rol speelde in de plooierijen, wellicht tot de verliezers behoorde en daarom de benen nam uit Gelderland, is een niet te onderbouwen veronderstelling.
Jan trouwde met Elisabeth (Lijsbeth) Pieters van Velpen en er werden in Driebergen een vijftal kinderen geboren namelijk in 1712 Henderijntje, drie maanden later overleden, 1713 Dirk, 1714 Henderijntje, 1715 Arisje en tenslotte Pieter in 1719. Bij de doop van deze kinderen werd Jan aangeduid als Jan Dirkszn van Maanen.
Nadat Lysbeth was overleden hertrouwde Jan op 9 november 1727 met Grietje Franze van Voskuyl. Uit dit huwelijk werd nog een zoon geboren: Johannes Claudius.
Het gezin verhuisde in 1738 naar Zeist en na het overlijden van Jan - de exacte datum is nog niet gevonden, in ieder geval voor de verdeling van de erfenis van zijn zuster Margareta in 1749 - vestigde zijn tweede vrouw zich in Woudenberg.
* Eerder gepubliceerd in Tijdwijzer
(familieblad Pieter van der Kam) afl. 20, april 2005
* Bronnen:
Utrechts
Archief
Gemeentearchief
Ede
Geschiedenis van Ede, uitg. Gijsbers & Van
Loon
25-12-2005
|